پژوهشگران با به‌کارگیری رویکردی مبتنی بر رفتاردرمانی شناختی توانستند نشانه‌های اختلال اعتیاد به بازی‌های ویدئویی و اینترنت را در نوجوانان کاهش دهند.
وابستگی ناسالم به بازی‌های ویدئویی و اینترنت، امروزه توسط سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان یک بیماری (به‌خصوص برای نوجوانان) به رسمیت شناخته شده و همان‌طور که احتمالاً می‌دانید همه‌گیری ویروس کرونا وضعیت اعتیاد به اینترنت در جهان را تشدید کرده است.
اکنون با تشدید اختلالات روانی و ضعف عملکرد تحصیلی نوجوانان، پژوهشگران مشغول پیدا کردن راه‌هایی برای تسلط بر این بیماری شده‌اند. یک مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد شاید راه درمان امیدبخشی برای این معضل وجود داشته باشد. با استفاده از رفتاردرمانی شناختی (CBT) که PROTECT نام دارد و مخفف Professional Use of Technical Media به معنی «به‌کارگیری حرفه‌ای محتوای فنی» است، از شدت نشانه‌های اختلال‌های اعتیاد به بازی و اینترنت کاسته شد. پژوهشگران در مقاله‌ی جدید می‌نویسند:
نتایج آزمایش نشان‌دهنده‌ی این بود که رویکرد PROTECT به‌طور مؤثری نشانه‌های کلی اختلالات مربوط به استفاده از اینترنت و بازی را کاهش داد.
سعید
در مجموع ۴۲۲ دانش‌آموز دبیرستانی از ۳۳ مدرسه‌ی مختلف که بین ۱۲ تا ۱۸ سال سن داشتند، در این مطالعه شرکت کردند. از بین آن‌ها، ۱۶۷ نفر در دوره‌ی PROTECT نام‌نویسی کردند درحالی‌که ۲۵۵ نفر به‌عنوان گروه کنترل و بدون آموزش PROTECT شرکت کرده بودند. سپس اقدامات بعدی در طول یک سال زمان‌بندی و برنامه‌ریزی شد. دوره‌ی PROTECT زیر نظر روانشناسان تعلیم‌یافته و در طی چهار جلسه‌ی ۹۰ دقیقه‌ای انجام می‌شود. مثل همه‌ی تکنیک‌های CBT، این رویکرد نیز تلاش می‌کند تا الگوهای منفی تفکر را برای اصلاح رفتار تغییر دهد.
در این نمونه با عوامل خطر مختلفی مثل کسالت، مشکلات انگیزشی و خشم اجتماعی مقابله شد. پس از یک سال پژوهشگران دریافتند که شدت نشانه‌های بیماری ناشی از بازی و استفاده‌ی زیاد از اینترنت، در گروهی که تحت درمان PROTECT بودند ۳۹٫۸ درصد کاهش داشته و در گروه کنترل ۲۷٫۷ درصد افزایش یافته است. اگرچه در طول این یک سال تفاوت درخورتوجهی در میزان بروز هر یک از شرایط وجود نداشت. پژوهشگران می‌نویسند: «علاوه‌براین بررسی دقیق آثار تشریحی بیماری، افزایش ابتدایی‌ای را در میزان اختلالات برگرفته از استفاده از اینترنت و بازی در ماه اول در گروه آموزش‌دیده‌ی PROTECT نشان می‌دهد، درصورتی‌که طی همین مدت علائم بیماری در گروهی که صرفاً گروه کنترل نامیده می‌شدند، کاهش یافته بود.»
پژوهشگران افزودند:
این واکنش متناقض را می‌توان به آگاهی بالا از مشکلات رفتاری استفاده از اینترنت مربوط دانست که به گروه PROTECT القا شده بود.
آن‌ها همچنین معتقدند آنچه که در مغز بر اثر این نوع وابستگی اتفاق می‌افتد شبیه اعتیاد به الکل و مواد مخدر است. حدود ۴٫۶ درصد از مردم اختلالات مربوط به بازی زیاد را دارند و با در نظر گرفتن افرادی که اختلالات ناشی از استفاده‌ی بی‌رویه اینترنت را تجربه می‌کنند، این عدد به ۶ درصد می‌رسد. با توجه به همه‌ی نگرانی‌هایی که گفته شد، این اعتیاد در جوامع علمی و پزشکی به‌عنوان مشکلی جدی تلقی می‌شود؛ اهمیت موضوع از طرفی به‌خاطر این است که تأثیر اعتیاد همه‌گیر ذکرشده، در آموزش و میزان انزوای جهانی نیز احساس می‌شود.
افزون‌براین، پژوهشگران می‌خواهند تحقیقات گسترده‌تری انجام دهند که گروهی از افراد پرخطرتر را شامل شود و بر این پیشنهاد تأکید می‌کنند که درمان PROTECT می‌تواند توسط معلمان و مشاوران نیز صورت بگیرد. البته با توجه به اینکه این درمان در طول ۱۲ ماه تأثیر بسیار قابل‌توجهی در میزان کاهش این اعتیاد نداشت، گروه پژوهشگران توصیه می‌کنند که باید رفتارهای اعتیادآور در اسرع وقت و در فرصت مناسب متوقف شوند تا حرکتی روبه‌جلو شکل بگیرد. همچنین این‌گونه توضیح می‌دهند: «ممانعت باید پیش از ظاهر شدن علائم اعتیاد انجام شود و اشخاصی را هدف بگیرد که ممکن است بیشترین فایده را از درمان کسب کنند. آن‌ها باید طبق عوامل تأثیرگذاری که خطر بیماری را افزایش می‌دهند، مانند سن و علائم، انتخاب شوند.»
این مقاله در JAMA Network Open منتشر شده است.
